BÀI 15: THIÊN CHÚA BIẾT HẾT MỌI THỨ KHÔNG?
Cho đến nay chúng ta đã suy ngẫm và tìm hiểu về Thiên Chúa chủ yếu tập trung vào những gì mà Thiên Chúa không có và Thiên Chúa không là, hơn việc chúng ta tìm hiểu Thiên Chúa có gì và Thiên Chúa là gì. Ví dụ, Thiên Chúa không thay đổi, không di chuyển, không có một cơ thể vật lý, không hành động theo hoặc chịu tác động bởi một tác nhân nào đó. Thiên Chúa không có nguyên nhân, không bị giới hạn và phụ thuộc trong thời gian… Bây giờ chúng ta cùng đến với một phần rất quan trọng trong triết học của thánh Tôma đó là Tri thức của Thiên Chúa.
Bạn có khi nào nghĩ về ý nghĩa của “việc biết” chưa? Chúng ta biết đến những người bạn, biết những thành viên trong gia đình chúng ta. Chúng ta biết các sự thật, ngày tháng, số điện thoại và các đồ vật như bàn ghế, đồng hồ. Thật quan trọng để nhắc nhớ lại lời thánh Tôma đã nói: Hạnh phúc cuối cùng của chúng ta là “biết Thiên Chúa” một cách trọn hảo nhất trên thiên đàng.
Thế nhưng, biết là gì và Thiên Chúa có thể biết về điều gì? Biết là thấu hiểu một điều gì đó. Sự thấu hiểu chỉ có nơi những thụ tạo có lý trí. Những loại động vật như chó, thỏ, ruồi… thì không có khả năng hiểu biết vì vậy mà chúng không nhận biết những thứ khác trong yếu tính của vật này.
Quay trở lại, đối với Thiên Chúa thì Ngài biết tất cả mọi thứ cách trọn hảo. Thiên Chúa biết mọi thứ: quá khứ, hiện tại, tương tai. Ngài biết tất cả, và không có gì nằm ở ngoài sự hiểu biết của Thiên Chúa. Chúng ta sẽ học được trong bài học này là sự hiểu biết của Thiên Chúa là căn nguyên của mọi vật. Mọi vật hiện hữu bởi vì Thiên Chúa biết đến chúng. Thật chính xác, bởi vì Thiên Chúa biết chúng ta cho nên chúng ta hiện hữu. Như bạn sẽ thấy, sự hiểu biết của Thiên Chúa được gắn kết với ý muốn của Ngài. Chúng ta có thể gọi đó là một “ý muốn trí thức” (intellectual desire) và đây chính là điều giữ gìn mọi vật được tồn tại.
THÁNH TÔMA NÓI GÌ?
Với câu hỏi Tri thức của Thiên Chúa có phải là nguyên nhân của các sự vật không, thánh Tôma đã trả lời rằng: Tri thức của Thiên Chúa là nguyên nhân của mọi vật. Bởi vì tri thức của Thiên Chúa đối với mọi thụ tạo, như kiến thức của một “nghệ sĩ” đối với những sản phẩm được tạo ra bởi năng khiếu mỹ thuật của ông. Vì vậy, tri thức của nghệ sĩ này là nguyên nhân của những sản phẩm mà ông làm bằng năng khiếu mỹ thuật. Nhà mỹ thuật này đã sáng tạo bởi trí tuệ của mình. Vì vậy, mô thể trong trí năng phải là nguyên nhân của hành động… Và rõ ràng, Thiên Chúa là nguyên nhân cho các sự vật do trí năng của Ngài, vì bản tính của Người đồng thời là sự hiểu biết; và do đó tri thức của Thiên Chúa phải là nguyên nhân của mọi vật, xét vi ý muốn của Ngài cũng gắn liền với tri thức. (ST I, q.14, a.8)
SINH HOẠT THIẾU NHI
Hoạt động này có thể sẽ là một chuyến đi đến một cửa hàng đồ chơi hoặc cửa hàng bán những sản phẩm thủ công mỹ nghệ, hoặc đồ handmade. Hãy để các bạn nhỏ có thể mua một món đồ đơn giản, không quá mắc tiền. Nếu không, bạn có thể tìm một đồ vật có sẵn trong nhà mình, miễn là có thể đáp ứng được mục đích của bài học để đưa ra một minh hoạ trực quan giúp các bạn nhỏ thấy rằng các đồ vật này được làm ra bởi một nghệ nhân nào đó. Chính nghệ nhân này đã có ý tưởng và mục đích để làm ra món đồ này. Vì vậy mà nghệ nhân này cũng là nguyên nhân dẫn đến sự hiện hữu của các món đồ này.
Hơn nữa, bạn có thể đưa cho mỗi bạn nhỏ khoảng 20 que kem gỗ và hồ dán. Hãy để các bạn nhỏ ngồi xa nhau. Trong vòng 10 – 15 phút, bằng tất cả sự sáng tạo của mình các bạn nhỏ có thể tạo ra những vật dụng hay mô hình đơn giản mà mình thích. Bạn nên để các bạn nhỏ sử dụng trí tưởng tượng của mình. Điều đó phần nào phản ánh cá tính và năng khiếu độc đáo nơi mỗi người.
Khi hết thời gian, bạn hãy quy tụ tất cả các bạn nhỏ lại cùng nhau, để các em từng người một giải thích về mô mình hay đồ vật mình đã làm ra. Rất có thể thành phẩm các em làm ra sẽ mang một nét riêng biệt độc đáo.
Bây giờ bạn hãy giải thích hoạt động trên dựa trên nội dung của bài học này theo những gợi ý sau nhé! Có phải những sản phẩm sáng tạo này đều đến từ một khái niệm trong tâm trí và từ trí tuệ của các bạn nhỏ không? Có phải mỗi sản phẩm được làm ra phản ánh được phần nào chính cá nhân của các bạn nhỏ này không?
PHIÊU LƯU NGOÀI TRỜI
Trong hoạt động ngoài trời này chúng ta cần một người bấm thời gian và một người ghi chép. Khi người bấm thời gian nói “bắt đầu” thì mỗi người tham dự có 20 giây để quan sát, lựa chọn và đọc to tên gọi của sự vật mà mình thấy ấn tượng.
Ví dụ, An thấy tảng đá lớn ấn tượng An sẽ hô lên “Tảng Đá !!!”. Người viết sẽ ghi lại. Sau đó người tiếp theo cũng có 20 giây để tìm kiếm và gọi tên sự vật mình ấn tượng. Nếu có 10 người tham gia, thì chúng ta sẽ có 10 sự vật khác nhau được gọi tên. Nhiệm vụ của người ghi chép là ghi lại tất cả 10 sự vật đã được nhắc tên. Bây giờ bạn hãy yêu cầu mỗi người tham gia đọc hoặc viết lại tất cả những tên gọi đã được gọi tên lúc nãy.
Đây là một hoạt động hết sức thú vị để nhấn mạnh đến cách thức mà trí tuệ chúng ta hoạt động. Chúng ta phải tập trung trí tuệ của mình từ vật này sang vật khác, nhưng chúng ta lại không thể biết tất cả các vật trong cùng một lúc. Trong ý nghĩa của bài học này, bạn sẽ thấy sự khác biệt giữa tri thức của chúng ta với tri thức của Thiên Chúa!
NGẪM NGHĨ
Thật khó để chúng ta hình dung được rằng Thiên Chúa có thể biết và quan tâm mỗi người chúng ta cùng một lúc với hàng tỉ người khác đang sống trên trái đất này. Họ là những người đã qua đời, đang sống và sẽ sinh ra; chưa kể còn vô vàn thụ tạo khác Thiên Chúa đã tạo ra. Thật là vi diệu!
Theo cục điều tra dân số, hiện tại ở thời điểm năm 2023 dân số thế giới đã vượt mốc 8 tỉ người. Cục thống kê cho biết thêm rằng có thể có xấp xỉ 107 tỉ người đã sống trên trái đất. Khoa học cũng chứng mình rằng mỗi người chúng ta đều mang trong mình một sự độc đáo bắt đầu lúc thụ thai. Vậy mà Thiên Chúa cùng một lúc có thể biết tất cả không trừ một ai. Ai có thể làm được điều này ngoại trừ Thiên Chúa – Đấng nhân hậu và thông suốt. Người biết và khao khát sự hiện hữu của từng người chúng ta.
CẦU NGUYỆN
Lạy Chúa xin giúp con ý thức rằng Chúa biết con và con được hiện hữu. Xin cho con được đầy tràn ân sủng của Chúa, để con luôn trân trọng quà tặng quý giá là chính cuộc sống của con, để con cảm tạ Chúa vì sự sống phong nhiêu của muôn loài sinh vật trên thế giới này. Amen.
