Giáo lý về mầu nhiệm Hội Thánh
BÀI 71: LINH MỤC PHẢI PHỤC VỤ ĐÀN CHIÊN CỦA CHÚA KITÔ
Bởi vì linh mục được đặt ở giữa giáo dân để dẫn họ đến sự hợp nhất, nên các ngài phải là một người thấu hiểu và hòa giải
Tại buổi tiếp kiến chung thứ Tư ngày 22 tháng 9, Đức Thánh Cha trở lại cuộc thảo luận về cuộc sống và tác vụ của các linh mục, lần này tập trung vào mối quan hệ của các linh mục với giáo dân. Bổn phận của các ngài là bồi dưỡng các đặc sủng của người tín hữu và hỗ trợ họ đào sâu đức tin và đời sống thiêng liêng, vì việc tông đồ giáo dân rất quan trọng trong ngày nay. Bài giáo lý của Đức Giáo Hoàng là bài thứ 71 trong loạt bài về Giáo hội và được trình bày bằng tiếng Ý.
1. “Linh mục đoàn” mà chúng ta đã bàn nhiều lần trong các bài giáo lý trước đây, không bị cô lập khỏi “cộng đoàn Giáo Hội”, nhưng thuộc về bản chất của nó và là chính trái tim của nó, trong một sự trao đổi liên tục với tất cả các thành viên khác trong thân thể của Chúa Kitô. Các linh mục phục vụ sự hiệp thông quan trọng này với tư cách là các mục tử do Bí tích Truyền Chức Thánh và sự ủy thác mà Giáo Hội trao cho họ.
Tại Công đồng Vatican II, Giáo Hội đã tìm cách đánh thức lại nhận thức về sự thuộc về và sụ chia sẻ này trong các linh mục. Giáo Hội đã làm điều này để mỗi người trong số họ sẽ tâm niệm rằng, mặc dù các ngài là một mục tử, anh ta vẫn là một Kitô hữu và phải tuân theo mọi yêu cầu của Bí tích Rửa Tội, sống như một anh em giữa những người anh em, để phục vụ “như những chi thể của cùng một Thân Thể duy nhất của Đức Kitô mà mọi người có nhiệm vụ xây dựng” (PO số 9). Điều quan trọng là, trên nền tảng Giáo Hội của Thân Thể Đức Kitô, Công Đồng đã nhấn mạnh bản chất huynh đệ trong mối tương quan giữa linh mục với các tín hữu khác, như đã nhấn mạnh bản chất huynh đệ của các Giám Mục với các linh mục. Trong cộng đoàn Kitô hữu, các mối quan hệ về bản chất là tình huynh đệ, như Chúa Giêsu yêu cầu trong “điều răn” của mình, được nhắc lại với sự nhấn mạnh bởi thánh Gioan Tông đồ trong Tin Mừng và các Thư của ngài (x. Ga 13,14; 15,12, 17; 1 Ga 4,11, 21). Chính Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ: “Tất cả anh em đều là anh em với nhau” (Mt 23, 8).
Tông đồ giáo dân có ý nghĩa quan trọng
2. Theo giáo huấn của ĐứcGiêsu, làm lớn trong cộng đoàn nghĩa là phục vụ nó, chứ không chuyên quyền độc đoán. Chính Người đã cho chúng ta ví dụ về một người Mục Tử chăm sóc và phục vụ đàn chiên, và Người tuyên bố rằng Người không đến để được phục vụ nhưng để phục vụ (x. Mc 10,45; Mt 20:28). Trong ánh sáng của Đức Giêsu, người Mục Tử nhân lành, là Thầy và là Chúa (x. Mt 23: 8), các linh mục hiểu rằng các ngài không thể tìm kiếm danh dự cho riêng mình cũng như lợi ích riêng. Các ngài phải tìm kiếm những gì Đức Giêsu Kitô muốn, đặt mình vào việc phục vụ của vương quốc của các ngài trong thế gian. Vì vậy, các ngài biết – và Công Đồng cũng nhắc nhở – rằng các ngài phải đóng vai trò là người hầu của tất cả, với sự tận hiến chân thành và quảng đại, chấp nhận tất cả những hy sinh mà việc phục vụ này yêu cầu. Anh ta phải luôn nhớ rằng Chúa Giêsu Kitô, Thầy và Chúa, đã đến để phục vụ và đến mức “hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người ” (Mt 20, 28).
3. Vấn đề về mối tương quan của người linh mục với các tín hữu khác trong cộng đoàn Kitô hữu đặc biệt quan trọng đối với hoạt động tông đồ giáo dân. Điều này đã có tầm quan trọng đặc biệt trong thời đại của chúng ta vì nhận thức mới về vai trò thiết yếu mà giáo dân trung tín thực hiện trong Giáo hội.
Mọi người đều biết rằng những hoàn cảnh lịch sử tương tự đã thúc đẩy sự tái sinh văn hóa và tổ chức của hoạt động tông đồ giáo dân, đặc biệt là trong thế kỷ 19. Một nền thần học của hoạt động tông đồ giáo dân được phát triển trong Giáo hội giữa hai cuộc chiến tranh thế giới. Điều này dẫn đến Săc lệnh đặc biệt Apostolicam Actuositatem, và thậm chí cơ bản hơn, đối với tầm nhìn của Giáo hội như là cộng đoàn, mà chúng ta tìm thấy trong Hiến Chế Lumen Gentium, và là nơi công nhận hoạt động tông đồ.
Công Đồng xem xét mối tương quan của các linh mục với giáo dân dưới ánh sáng của cộng đoàn có tính sống động, tích cực, và cơ hữu, mà các linh mục được mời gọi để thành lập và lãnh đạo. Đến phần kết, Công Đồng khuyến nghị các linh mục nhận ra và thành tâm thăng tiến phẩm giá của người giáo dân: phẩm giá như con người được nâng lên nhở bí tích Rửa Tội để làm dưỡng tử thiêng liêng và được ban tặng ân sủng dồi dào. Đối với mỗi người trong số họ, món quà thiêng liêng kèm theo một vai trò đặc biệt trong sứ mạng mang ơn cứu độ của Giáo Hội, ở những nơi mà các linh mục thường không thể thực hiện các vai trò đặc trưng của người giáo dân, chẳng hạn gia đình, xã hội dân sự, công việc, văn hóa, … (x. PO 9). Cả giáo dân và linh mục phải có sự nhận thức lớn hơn bao giờ hết về các vai trò cụ thể này, dựa trên cảm thức đầy đủ về việc thuộc về và thông phần trong Giáo hội.
4. Công Đồng cũng nói rằng các vị linh mục nên tôn trọng quyền tự do chính đáng của giáo dân, vì họ là con cái của Thiên Chúa được Chúa Thánh Thần tạo hứng khởi. Trong bầu khí tôn trọng phẩm giá và tự do, sự khích lệ của Công Đồng đối với các linh mục là điều dễ hiểu: “Các ngài phải sẵn lòng lắng nghe giáo dân, cứu xét các nguyện vọng của họ trong tinh thần huynh đệ, nhìn nhận kinh nghiệm và khả năng chuyên môn của họ trong các lãnh vực khác nhau của hoạt động nhân văn, để có thể cùng với họ nhận biết những dấu chỉ của thời đại.” Các linh mục cũng sẽ tìm cách phát hiện, với sự giúp đỡ của Chúa, các đặc sủng của giáo dân, “từ ơn nhỏ bé nhất đến ơn cao cả nhất”, và sẵn lòng “vui mừng tiếp nhận, và nhiệt tình phát huy những đặc sủng đa dạng của giáo dân” (PO 9).
Điều mà Công Đồng lưu ý và đề nghị là thú vị và quan trọng: “Trong những ân huệ mà Thiên Chúa tuôn tràn trên các tín hữu, cần lưu tâm đặc biệt đến những ơn giúp cho một số giáo dân tiến xa hơn trên đường thiêng liêng” (PO 9). Tạ ơn Chúa, chúng ta biết rằng nhiều tín hữu – trong Giáo Hội ngày nay và thường ở bên ngoài các tổ chức hữu hình của Giáo Hội – đã tận tụy hoặc cống hiến hết mình cho việc cầu nguyện, suy niệm, đền tội (ít nhất là những mệt mỏi, công việc hàng ngày, được thực hiện với siêng năng và kiên nhẫn, và những hoàn cảnh sống khó khăn), trực tiếp hoặc gián tiếp sự tham gia vào hoạt động tông đồ. Họ thường cảm thấy cần một linh mục tư vấn hoặc thậm chí là một linh hướng, người chào đón họ, lắng nghe họ và đối xử với họ bằng tình bạn của Đức Kitô trong khiêm nhường và bác ái.
Các linh mục cùng tham gia với giáo dân trong hoạt động tông đồ của Giáo Hội
Người ta có thể nói rằng cuộc khủng hoảng đạo đức và xã hội của thời đại chúng ta, với những vấn đề mà nó mang lại cho cả cá nhân và gia đình, khiến nhu cầu này cần sự giúp đỡ của các linh mục trong đời sống thiêng liêng sâu sắc hơn. Một sự công nhận mới và một sự cống hiến mới cho tác vụ của lời chỉ bảo trong tòa giải tội và chỉ dẫn tâm linh được khuyến nghị mạnh mẽ dành cho các linh mục, cũng vì những yêu cầu mới của người giáo dân, những người khao khát theo con đường hoàn thiện của Đức Kitô được đặt ra bởi Tin Mừng.
5. Công Đồng đề nghị các linh mục công nhận, thăng tiến và thúc đẩy sự hợp tác của giáo dân trong hoạt động tông đồ và trong cùng tác vụ mục vụ trong cộng đoàn Kitô giáo. Họ không nên ngần ngại “trao phó nhiệm vụ cho giáo dân trong việc phục vụ Giáo Hội” và cho họ “tự do và quyền hạn để hoạt động, hơn nữa, lúc thuận tiện, phải kêu mời họ tự ý đảm trách công việc” (PO 9). Công Đồng nói rằng điều này phù hợp với sự tôn trọng phẩm giá và tự do của con cái Thiên Chúa, nhưng cũng với việc phục vụ Tin Mừng: “phục vụ Giáo Hội”. Công Đồng lặp đi lặp lại rằng tất cả những điều này giả định trước một ý thức sâu sắc về cộng đoàn và tích cực tham gia vào cuộc sống của nó. Thậm chí sâu xa hơn, Công Đồng cho rằng niềm tin và sự phó thác vào ân sủng cho các công việc trong cộng đoàn và các thành viên của nó.
Những gì Công Đồng nói có thể đóng vai trò là then chốt cho việc thực hành mục vụ trong lĩnh vực này, cụ thể là, các linh mục “được đặt giữa giáo dân để làm cho mọi người hợp nhất trong đức ái” (PO 9). Tất cả mọi thứ xoay quanh sự thật trung tâm này, đặc biệt là sự cởi mở và chấp nhận của mọi người, nỗ lực không ngừng để duy trì hay khôi phục sự hài hòa nhằm khuyến khích hòa giải, thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và tạo ra bầu khí hòa bình. Vâng, bất cứ ở đâu các linh mục phải luôn luôn là người của hòa bình.
6. Công Đồng ủy thác sứ mệnh của cộng đoàn hòa bình này cho các linh mục: hòa bình trong sự thật và bác ái. “Vậy các ngài phải tìm cách hòa hợp các tâm tính khác nhau sao cho không ai cảm thấy mình xa lạ trong cộng đoàn tín hữu. Các ngài là những người bênh vực công ích mà các ngài đảm trách nhân danh Giám mục, đồng thời cũng là những người can đảm bảo vệ chân lý để các tín hữu không bị trôi giạt theo “những cơn gió đạo lý” (Ep 4,14). Các ngài phải đặc biệt lo lắng, và như những người chăn chiên nhân lành, hãy ra đi tìm kiếm những người đã rời xa việc thực hành các bí tích, thậm chí là đã đánh mất đức tin” (PO 9).
Vì vậy, họ quan tâm đến mọi người trong và ngoài đàn chiên, phù hợp với yêu cầu của chiều kích truyền giáo mà công việc mục vụ phải có ngày nay. Dựa vào bối cảnh này, mỗi vị linh mục sẽ nghĩ đến vấn đề gặp gỡ với những người không có đức tin, những người không theo tôn giáo và ngay cả những người tự xưng là vô thần. Các ngài sẽ cảm thấy được thúc đẩy bởi lòng bác ái đối với tất cả; các vị sẽ cố gắng để mở cánh cửa của cộng đoàn cho mọi người. Về điểm này, Công Đồng kêu gọi các linh mục lưu tâm đến những Kitô hữu là “những anh em không cùng chúng ta thông hiệp trọn vẹn với Giáo Hội.” Đây là chân trời đại kết. Cuối cùng, Công đồng mời gọi các linh mục thấy rằng “các ngài cũng có trách nhiệm đối với tất cả những ai chưa nhận biết Đức Kitô là Đấng Cứu Thế” (PO 9). Lý do thiết yếu của thừa tác vụ của người mục tử là để làm cho mọi người nhận biết Chúa Kitô, làm cho họ mở lòng mở trí ra với Ngài và hợp tác với Ngài trong cuộc quang lâm .
Người giáo dân phải yêu mến và giúp đỡ các mục tử của họ
7. Qua Giáo Hội, các linh mục đã nhận được một nhiệm vụ khó khăn từ Chúa Kitô. Điều khá dễ hiểu là Công Đồng yêu cầu tất cả các tín hữu hợp tác hết mức có thể, để giúp các linh mục trong công việc và các vấn đề của các ngài bằng sự hiểu biết và lòng yêu mến. Các tín hữu là nhân tố khác trong mối tương quan của tình yêu liên kết các linh mục với toàn thể cộng đoàn. Giáo Hội thôi thúc các linh mục quan tâm và chăm sóc cộng đoàn, và cũng kêu gọi các tín hữu đoàn kết với các mục tử của họ: “Các Kitô hữu phải ý thức rằng, mình cũng có những bổn phận đối với các linh mục, phải lấy lòng thảo hiếu mà đối xử với các ngài như với chủ chăn và những người cha; cũng thế, họ phải chia sẻ những nỗi lo âu của các ngài, giúp đỡ các ngài bằng lời cầu nguyện và bằng việc làm càng nhiều càng tốt, để các ngài có thể thắng vượt những khó khăn và chu toàn trách vụ của mình một cách hữu hiệu hơn” (PO 9).
Đức Giáo Hoàng nhắc lại điều này một lần nữa, dành cho tất cả các giáo dân một yêu cầu khẩn cấp nhân danh Chúa Giêsu, Thầy và Chúa của chúng ta: giúp đỡ các mục tử của mình bằng cách cầu nguyện và công việc tích cực; yêu thương và giúp đỡ họ trong việc thi hành thừa tác vụ mỗi ngày.
