Giáo lý về mầu nhiệm Hội Thánh
BÀI 70: TÌNH HUYNH ĐỆ LINH MỤC CÓ NGHĨA LÀ SỰ CỘNG TÁC
Một tinh thần huynh đệ giữa các linh mục nên được thể hiện trong sự sẵn sàng hỗ trợ lẫn nhau trong sự đa dạng phong phú của sứ vụ và hoạt động tông đồ
Tại buổi tiếp kiến chung Thứ Tư ngày 1 tháng 9, Đức Thánh Cha tiếp tục cuộc thảo luận về sứ vụ và đời sống thiêng liêng của các linh mục. Trong bài nói chuyện tuần này, bài thứ 70 trong loạt bài về mầu nhiệm Giáo hội, Đức Giáo hoàng đã nói về sự cần thiết của việc hợp tác giữa các linh mục trong tinh thần tôn trọng và tin tưởng. Đây là bản dịch bài nói chuyện của Đức Thánh Cha, được trình bày bằng tiếng Ý.
1. Như chúng ta đã nói đến trong các bài giáo lý trước đây, “linh mục đoàn” hay chức tư tế thiết lập giữa những người thuộc về nó một mạng lưới các mối quan hệ tương hỗ trong sự hiệp thông Giáo Hội bắt nguồn từ Bí tích Rửa tội. Nền tảng cụ thể nhất của các mối tương quan này là sự tham dự mang tính bí tích và thiêng liêng trong chức tư tế của Chúa Kitô, để từ đó tự phát sinh cảm thức thuộc hàng tư tế.
Công đồng đã chỉ ra điều này một cách rõ ràng: “Khi gia nhập hàng linh mục nhờ bí tích Truyền Chức Thánh, tất cả các linh mục liên kết với nhau bằng một tình huynh đệ do bí tích; nhưng khi được chỉ định phục vụ dưới quyền Giám mục của mình trong một giáo phận” (PO số 8). Vì hiểu biết lẫn nhau, gần gũi trong cuộc sống và công việc, mối tương quan này với các linh mục trong Giáo phận phát triển hơn nữa cảm thức tương thuộc, tạo ra và nuôi dưỡng sự hiệp thông huynh đệ và mở ra cho việc cộng tác trong mục vụ.
Các mối liên kết của đức ái mục vụ được thể hiện trong thừa tác vụ và phụng vụ, khi Công đồng tiếp tục lưu ý: “Mỗi vị đều được liên kết với các thành viên khác của linh mục đoàn bằng những mối dây đặc biệt của tình bác ái tông đồ, của thừa tác vụ và tình huynh đệ: ngay từ thời xa xưa, điều này đã được biểu hiện trong Phụng vụ khi các linh mục hiện diện được mời cùng với Giám mục chủ phong đặt tay trên vị tiến chức, và khi các ngài đồng tâm cùng cử hành bí tích Thánh Thể” (PO 8). Trong những trường hợp này, đó là một sự đại diện cho sự hiệp thông bí tích, và cũng là sự hiệp thông thiêng liêng mà trong phụng vụ tìm thấy tiếng nói độc nhất để công bố trước Thiên Chúa và làm chứng trước anh chị em về sự hợp nhất tinh thần
Các thừa tác vụ khác nhau đều phục vụ mục đích loan báo Tin Mừng
2. Tình huynh đệ linh mục cũng được thể hiện trong sự hiệp nhất của thừa tác vụ mục vụ, trong sự đa dạng của các nhiệm vụ, chức vị và các hoạt động mà các linh mục được giao. “Vì tuy giữ những chức vụ khác nhau, nhưng các ngài vẫn thi hành một thừa tác vụ linh mục duy nhất để phục vụ con người” (PO 8).
Sự đa dạng của các tác vụ có thể là đáng kể, chẳng hạn: thừa tác vụ cấp giáo xứ và ngoài cấp giáo xứ và đa giáo xứ; cấp giáo phận, hoạt động trong quốc gia và quốc tế; giáo dục, nghiên cứu, phân tích; giảng dạy trong các lĩnh vực khác nhau của tôn giáo và thần học. Bất kỳ hoạt động tông đồ mang tính chứng nhân, đôi khi bằng cách nghiên cứu và giảng dạy các ngành khác nhau của tri thức nhân loại. Ngoài ra, các linh mục lan truyền sứ điệp Tin Mừng qua các phương tiện truyền thông; nghệ thuật tôn giáo dưới nhiều hình thức; các hoạt động phục vụ bác ái đa dạng; hướng dẫn luân lý cho các nhà nghiên cứu hoặc những người làm công việc khác; và cuối cùng là các hoạt động đại kết vốn rất cần kíp và quan trọng trong ngày nay. Sự đa dạng này không phân loại hoặc gây bất bình đẳng, bởi vì đối với các linh mục, những nhiệm vụ này luôn nằm trong mục đích loan báo Tin Mừng. Công Đồng nói: “Nhưng tất cả đều phải hướng về mục đích duy nhất này là xây dựng Thân Thể Chúa Kitô, một công trình đòi hỏi rất nhiều phận vụ khác nhau cũng như nhiều thích nghi mới mẻ, nhất là trong thời đại chúng ta” (PO 8).
3. Do đó, điều quan trọng đối với mỗi linh mục là phải sẵn sàng – và được đào tạo đúng cách – để hiểu và quý trọng công việc đang được thực hiện bởi các anh em của mình trong chức tư tế. Đó là một vấn đề của tinh thần Kitô giáo và Giáo Hội, cũng như một sự cởi mở với các dấu chỉ thời đại. Chẳng hạn, Các vị sẽ phải hiểu rằng có rất nhiều nhu cầu trong việc xây dựng cộng đoàn Kitô hữu, khi có sự đa dạng của các đặc sủng và quà tặng. Ngoài ra, chúng ta cũng có nhiều cách khác nhau để lập kế hoạch và thực hiện các dự án tông đồ, vì các phương pháp làm việc mới có thể được đề xuất và sử dụng trong phạm vi mục vụ, trong khi luôn duy trì trong mối hiệp thông đức tin và hành động của Giáo Hội.
Sự hiểu biết qua lại là cơ sở cho sự giúp đỡ lẫn nhau trong các lĩnh vực khác nhau. Chúng ta hãy nhắc lại những gì Công Đồng đã nói: “Điều rất quan trọng là tất cả các linh mục, triều cũng như dòng, phải giúp đỡ nhau, để luôn luôn là những cộng tác viên của chân lý” (PO 8). Sự giúp đỡ qua lại có thể được đưa ra bằng nhiều cách: từ việc sẵn sàng hỗ trợ một anh em linh mục có nhu cầu, đến việc chấp nhận một kế hoạch làm việc trên tinh thần cộng tác mục vụ. Điều này dường như cần thiết hơn bao giờ hết giữa các tổ chức và nhóm khác nhau và trong sự phối hợp tổng thể của hoạt động tông đồ. Cần lưu ý rằng, chính giáo xứ (đôi khi cũng là Giáo phận), mặc dù có quyền tự trị, không thể là một hòn đảo. Điều này đặc biệt là vào thời điểm giống như của chúng ta, nơi có rất nhiều phương tiện truyền thông, dân số di động, nhiều sự thu hút đa dạng phổ biến, sự đồng thuận mới về xu hướng, thói quen, thời trang và lịch trình. Các giáo xứ là cơ quan sống động thuộc thân thể của Chúa Kitô, một Giáo Hội. Họ chào đón và phục vụ cả các thành viên của cộng đoàn địa phương và tất cả những người vì bất kỳ lý do nào đến đó tại một thời điểm nhất định. Điều đó có thể có nghĩa là Thiên Chúa đã trở nên hữu hình trong lương tâm, trong cuộc sống. Đương nhiên, điều này không nên trở thành một nguồn gây xáo trộn hoặc nhầm lẫn liên quan đến giáo luật, mà cũng là dịch vụ chăm sóc mục vụ.
4. Một nỗ lực đặc biệt để hiểu biết và giúp đỡ lẫn nhau là đáng khao khát và cần được thúc đẩy trong các mối quan hệ giữa các linh mục lớn tuổi và các linh mục trẻ. Cả hai đều rất cần thiết cho cộng đoàn Kitô hữu và rất đáng quý đối với các Giám mục và Giáo hoàng. Chính Công Đồng khuyên nhủ các linh mục lớn tuổi cần hiểu và thông cảm cho các dự phóng của những linh mục trẻ hơn, và khuyến khích những linh mục trẻ nên tôn trọng tuổi tác và kinh nghiệm của những linh mục lớn tuổi và tin tưởng họ. Chúng tôi đề nghị cả hai nhóm đối xử với nhau bằng tình cảm chân thành, theo mẫu gương được nêu bật bởi rất nhiều linh mục trong quá khứ cũng như hiện tại (x. PO 8).
Có bao nhiêu điều nảy sinh từ trái tim đến đôi môi trên những điểm này, cụ thể cho thấy “sự hiệp thông linh mục” liên kết các linh mục! Chúng ta lấy làm hài lòng khi đề cập đến một số điều được đề nghị bởi Công Đồng: “Trong tinh thần huynh đệ đó, các linh mục đừng quên tiếp đón nhau (Hr 13,1-2), giúp đỡ và san sẻ của cải (Hr 13,16) , nhất là quan tâm đến những vị đau yếu, phiền muộn, lao lực, cô đơn, bị đày ải và ngay cả những vị đang bị bách hại (Mt 5,10)” (PO 8).
Khi mọi mục tử, mọi linh mục, nhìn lại cuộc đời mình, các ngài thấy nó rải rác những kinh nghiệm lúc mà các ngài cần được hiểu, giúp đỡ và sự hợp tác của nhiều anh em. Các tín hữu khác cũng thấy mình có nhiều loại nhu cầu được nêu ở trên, cũng như nhiều người khác! Ai biết được liệu có thể làm được nhiều hơn cho tất cả những người “nghèo”, được Chúa yêu thương, và cả với những người đang phải đối mặt với những khoảnh khắc khủng hoảng, như Công Đồng nhắc nhở chúng ta, được Ngài giao cho lòng bác của Giáo Hội (PO 8). Thật vậy, ý thức được việc bước theo tiếng nói của Chúa và Tin Mừng, chúng ta phải cố gắng mỗi ngày để phục vụ nhiều hơn và tốt hơn cho mọi người.
5. Công Đồng cũng đề nghị một số dự án cộng đồng để thúc đẩy sự giúp đỡ lẫn nhau trong các trường hợp cần thiết, và theo cách thức lâu dài và gần như lối thể chế thay mặt cho anh em
Tình liên đới của các linh mục có thể thúc đẩy sự thánh thiện
Trước hết, Công Đồng nói đến các cuộc tụ họp huynh đệ thường kỳ để nghỉ ngơi và thư giãn, để đáp ứng nhu cầu của con người trong việc phục hồi sức mạnh thể chất, trí lực và tinh thần của mình. Trong sự quan tâm chu đáo đến tình trạng của người khác, Đức Giêsu, “Thầy và Chúa”, đã suy nghĩ đến điều đó khi mời các Tông đồ: “Chính anh em hãy lánh riêng ra đến một nơi thanh vắng mà nghỉ ngơi đôi chút” (Mc 6,31). Lời mời này cũng áp dụng cho các linh mục ở mọi thời đại, và hơn bao giờ hết trong thời đại chúng ta, vốn được giao những nhiệm vụ cấp bách cùng với sự phức tạp của chúng trong thừa tác mục vụ (x. PO số 8).
Bởi đó, Công Đồng khuyến khích các dự án nhằm cung cấp và tạo điều kiện cho cuộc sống chung cho các linh mục một cách lâu dài, bao gồm các thỏa thuận được thiết lập và tổ chức một cách khôn ngoan cho cuộc sống chung, hoặc ít nhất là dễ dàng dùng bữa chung với nhau ở những nơi thích hợp. Những lý do cho những điều khoản này không chỉ là lý do kinh tế và thực tiễn, mà còn về mặt tinh thần và hài hòa với các thể chế của cộng đồng Giêrusalem đầu tiên (x. Cv 2, 46-47). Chúng rõ ràng và cấp bách trong điều kiện hiện đại của nhiều vị Giám mục và linh mục, những người phải được chú ý và quan tâm để làm dịu những khó khăn và công việc của họ (x. PO 8).
“Cũng nên thành lập và nhiệt liệt khuyến khích các hiệp hội linh mục với nội quy được giáo quyền hữu trách chuẩn nhận, nhằm giúp các linh mục thánh hóa bản thân trong khi thi hành tác vụ, nhờ có chung một nếp sống thích hợp được mọi người chấp nhận và nhờ sự tương trợ huynh đệ, và như thế, những hiệp hội đó có thể phục vụ toàn thể hàng linh mục.” (PO 8).
6. Ở nhiều nơi và cũng như trong quá khứ, các linh mục thánh đã trải nghiệm điều này. Công Đồng rất mong muốn rằng kinh nghiệm này lan rộng hết sức có thể; không thiếu các thể chế mới, từ đó mang lại lợi ích to lớn cho các giáo sĩ và Kitô hữu. Sự tăng trưởng và hiệu quả của họ biến đổi tỷ lệ thuận với việc họ hoàn thành các điều kiện do Công Đồng đặt ra: mục tiêu thánh hóa linh mục, sự hỗ trợ huynh đệ giữa các linh mục, hiệp thông với thẩm quyền Giáo Hội ở cấp giáo phận hoặc Tòa Thánh tùy theo hoàn cảnh. Sự hiệp thông này ngụ ý các đạo luật được phê chuẩn như một quy tắc của cuộc sống và việc làm, mà không có thành viên nào hầu như chắc chắn sẽ bị kết án là gây rối hoặc việc áp đặt tùy tiện về những nhân cách mạnh mẽ hơn. Đó là một vấn đề cũ cho mọi dạng hiệp hội, và cũng xảy ra trong môi trường tôn giáo và Giáo Hội. Thẩm quyền của Giáo Hội cũng thi hành sứ mệnh phục vụ các linh mục và tất cả các tín hữu khi thực hiện chức năng nhận thức rõ của các giá trị thực, bảo vệ tự do tinh thần của mọi người và đảm bảo tính hợp lệ của các hiệp hội cũng như toàn bộ cuộc sống của cộng đoàn.
Đây cũng là một câu hỏi về việc thực hiện lý tưởng thánh của “sự hiệp thông linh mục”.
