Bài 8: ÂN BAN CỦA THIÊN CHÚA TỐI CAO (Donum Dei Altissimi)
I
Một đặc trưng của Ngôi vị Thiên Chúa là có thể được tặng ban và trở nên tặng phẩm. Điều được tặng ban bao hàm một sự thích ứng hoặc tương quan vừa với kẻ trao tặng vừa với kẻ được trao tặng. Ta chỉ có thể trao tặng điều thuộc về ta; và ta trao tặng điều gì là để cho nó thuộc về kẻ mà ta trao tặng. Thế nhưng, ta nói về một Ngôi vị thuộc về ai đó hoặc bởi nguồn gốc, tựa như con bởi cha, hoặc Ngôi vị ấy được sở hữu bởi ai đó. Chúng ta nói rằng mình sở hữu một đồ vật khi mà ta có thể tự do sử dụng, hoặc ta có thể hưởng thụ. Theo cách thức này, một Ngôi vị Thiên Chúa có thể được sở hữu bởi một thụ tạo có lý, kết hợp thân mật với Thiên Chúa. Các thụ tạo khác có thể được đánh động bởi một Ngôi vị Thiên Chúa, nhưng chúng không thể nào hưởng thụ Ngôi vị Thiên Chúa. Thế nhưng, điều này đôi khi có thể xảy ra cho một thụ tạo có lý trí, chẳng hạn như được tham dự vào Ngôi Lời và Tình yêu phát xuất từ đó, hoặc khi tự do tìm hiểu Thiên Chúa theo chân lý và yêu mến Ngài cách xứng hợp. Do đó, duy chỉ có thụ tạo có lý trí mới có thể sở hữu một Ngôi vị Thiên Chúa. Nhưng để đạt được điều ấy, thụ tạo có lý trí không để sử dụng các phương tiện riêng, nhưng cần được trao ban từ trên cao; bởi vì điều gì được trao tặng là điều mà ta nhận được từ ai đó. Và như vậy, Ngôi vị Thiên Chúa bao hàm việc được trao tặng và là một Quà tặng.
(Summa Theol. I, q. 38, a. 1)
II
Thánh Linh là một quà tặng của Thiên Chúa. Cũng như Thánh Linh phát xuất do tình yêu, tình yêu mà Thiên Chúa yêu chính mình, và bởi vì cũng trong tình yêu mà Thiên Chúa yêu mến chính mình và các thụ tạo khác do lòng lân tuất của Ngài, cho nên đã rõ là tình yêu mà Thiên Chúa yêu chúng ta bắt nguồn từ Thánh Linh, cũng như tình yêu mà chúng ta yêu mến Chúa cũng bởi Thánh Linh, bởi vì Thánh Linh làm cho chúng ta yêu mến Thiên Chúa.
Dưới hai khía cạnh, thật là thích hợp để Thánh Linh được trao tặng.
1/ Vì tình yêu mà Thiên Chúa yêu ta, cũng như khi nói rằng một người trao tặng tình yêu cho kẻ khác khi họ bắt đầu yêu mến. Tuy dù Thiên Chúa không bắt yêu thương trong thời gian nếu chúng ta xét đến ý muốn của Ngài, nhưng hiệu quả của tình yêu Thiên Chúa thì xảy ra trong thời gian, khi Ngài lôi kéo chúng ta đến với Ngài.
2/ Vì tình yêu của chúng ta đối với Thiên Chúa; bởi vì chính Thánh Linh đã gợi lên tình yêu này trong chúng ta; và nhờ tình yêu ấy, Ngài cư ngụ trong chúng ta, nhờ đó chúng ta có thể vui hưởng vì tình yêu.
Và vì bởi Thánh Linh, nhờ Chúa Cha và Chúa Con, mà chúng ta có được tình yêu mà Ngài gây ra nơi chúng ta, cho nên có lý mà nói rằng Thánh Linh được Chúa Cha và Chúa Con ban tặng cho chúng ta. Người ta cũng nói rằng chính Thánh Linh được trao tặng cho chúng ta xét vì Ngài đã cùng với Chúa Cha và Chúa Con, gợi lên tình yêu nhờ đó Ngài cư ngụ trong chúng ta.
III
Danh xưng của Thánh Linh là “Tặng phẩm” Theo nghĩa chặt, tặng phẩm là một món quà không hoàn lại, nghĩa là không hàm ngụ cho đi để được nhận lại. Đó là điều mà người ta gọi là quà tặng vô điều kiện. Thế nhưng, lý do của việc tặng quà vô điều kiện là tình yêu; chúng ta cho ai cái gì vô điều kiện là vì chúng ta muốn điều tốt cho họ. Và điều đầu tiên mà chúng ta tặng họ là chính tình yêu mà chúng ta muốn điều tốt cho họ. Vì thế tình yêu là quà tặng hạng nhất, từ dó những quà tặng khác đi theo sau. Và bởi vì Thánh Linh phát xuất qua đường tình yêu, cho nên Ngài phát xuất như là tặng phẩm đệ nhất. Vì thế, nhờ tặng phẩm là chính Thánh Linh mà các tặng phẩm khác được phân phối cho các chi thể của Đức Kitô.
(Summa Theol, I, q. 38, a. 2)
