SUY NIỆM VỚI THÁNH TÔMA AQUINÔ – PHẦN THỨ HAI
CHỦ ĐỀ 2: ĐỜI SỐNG THANH LUYỆN
BÀI 10: CÁC TỘI TÂM LINH
Các tội tâm linh có lỗi nặng hơn các tội xác thịt. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là mọi tội tâm linh đều có lỗi nặng hơn các tội xác thịt, nhưng theo nghĩa là nếu chỉ xét đến sự khác biệt giữa tâm linh và xác thịt mà thôi thì các tội tâm linh nặng hơn các tội xác thịt.
Có thể đưa ra ba lý do để giải thích:
- Lý do thứ nhất là xét theo chủ thể. Chủ thể của các tội tâm linh là tinh thần giữ vai trò là quay về với Chúa hay quay lưng lại với Ngài. Trong khi đó, các tội xác thịt được hoàn thành với sự thỏa mãn thú vui xác thịt. Chủ thể của nó là những sự tốt đẹp thuộc về xác thịt. Do đó, tự nó các tội xác thịt biểu tỏ một sự hướng đến một điều gì khác với Thiên Chúa; trong khi các tội lỗi lại bày tỏ một sự quay lưng lại với Thiên Chúa, từ đó nảy sinh lý do của lỗi; và vì lý do này mà tự nó, tội tâm linh có lỗi lớn hơn.
- Lý do thứ hai là xét theo đối tượng bị xúc phạm. Tội xác thịt chống lại chính thân xác của tội nhân, còn các tội tâm linh xúc phạm đến Thiên Chúa và người thân cận. Mà theo trật tự của đức ái thì yêu bản thân bị đặt dưới yêu Chúa và yêu người thân cận, do đó, các tội tâm linh có lỗi nặng hơn.
- Lý do thứ ba xét theo động lực thúc đẩy phạm tội. Tội do sự thúc giục càng mạnh thì càng ít nghiêm trọng. Tội lỗi xác thịt bị thúc giục mạnh hơn do sự ham muốn xác thịt thuộc về bẩm sinh nơi chúng ta. Vì vậy, tội lỗi tâm linh là tội lớn hơn.
Thánh Augustinô cho rằng ma quỷ vui mừng cực độ trước tội lỗi dâm ô, không phải bởi vì nó nặng hơn nhưng bởi vì con người gắn chặt hơn với và khó có thể thoát khỏi nó. Bởi vì “ham muốn lạc thú là vô độ” như triết gia Aristôt đã nói.
Các tội xác thịt đáng xấu hổ hơn, nhưng điều ấy không có nghĩa là chúng nặng hơn. Lý do khiến việc không kiềm chế được dục vọng còn đáng xấu hổ hơn là không kiềm chế sự giận dữ tại vì dục vọng ít liên quan đến lý trí; và tội xác thịt đáng chê trách hơn, bởi vì chúng liên quan đến những thú vui mà chúng ta có chung với các súc vật. Do đó, có thể nói, vì những tội lỗi này mà con người trở nên hung bạo, cho nên thánh Grêgôriô nói rằng, chúng đáng xấu hổ hơn.
(Summa Theol. I-II, q. 73, a. 5)
Chú thích của người dịch. “Tội tâm linh” (peccata spiritualia) cũng có thể dịch là: tội tinh thần, tội thần trí. Thực ra bất cứ tội nào cũng bao hàm một yếu tố tinh thần (nghĩa là ý chí). Tuy nhiên, sự phân biệt giữa tội tâm linh và tội xác thịt dựa trên sự thỏa mãn do tội mang lại. Tội xác thịt nhắm tới một sự thỏa mãn xác thịt (thí dụ như tham ăn); tội tâm linh nhắm tới một sự thỏa mãn tinh thần (thí dụ như kiêu ngạo, nóng giận).
