Lời xuất phát từ Thiên Chúa
và nói về Thiên Chúa để cứu độ thế giới
Bản Việt ngữ này dịch từ bản dịch Anh ngữ:
Te Inspiration and Truth of Sacred Scripture.
Te Word that comes from God and speaks of God
for the salvation of the world.
Liturgical Press, Collegeville, Minesota, 2014.
Dịch giả: Tomas Esposito, Ocist. và Stephen Gregg, Ocist.
Duyệt lại: Fearghus O’Fearghail
Và tham khảo bản dịch Pháp ngữ:
Inspiration et Vérité de l’Écriture Sainte
của Cha Olivier Artus
x. http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/pcb_
doc_index.htm
Cha Giuse Phan Tấn Tành, O.P. đã duyệt lại bản dịch Việt ngữ,
đối chiếu với nguyên bản:
Ispirazione e Verità della Sacra Scrittura.
La parola que viene da Dio parla di Dio per salvare il mondo.
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/pcb_
documents/rc_con_cfaith_doc_20140222_ispirazione-verita-sacrascrittura_it.html
và thêm bài viết Giới thiệu Văn kiện
cùng với các chú thích trong bản dịch.
————————
NỘI DUNG
Lời nói đầu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
DẪN NHẬP TỔNG QUÁT . . . . . . . . . . . . . . 35
1. Phụng vụ Lời và khung cảnh Tạ Ơn . . . . . . . . . .37
2. Bối cảnh để nghiên cứu ơn linh hứng và chân lý của Kinh Thánh . . . . . . . . . . .39
3. Ba phần của văn kiện này . . . . . . . . . . . . . .42
PHẦN THỨ NHẤT ……………45
CHỨNG TỪ CỦA CÁC VĂN PHẨM KINH THÁNH
LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN GỐC CỦA CÁC VĂN PHẨM NÀY:
XUẤT XỨ TỪ THIÊN CHÚA
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
1.1. Mặc khải và Linh hứng trong Dei Verbum và trong Verbum Domini . . . . .. 46
1.2. Các văn phẩm Kinh Thánh và xuất xứ thần linh của các văn phẩm ấy . . . . 47
1.3. Các văn phẩm của Tân Ước và tương quan
của các văn phẩm ấy với Đức Giêsu . . . . . 51
1.4. Các tiêu chuẩn để trình bày mối tương quan
với Thiên Chúa trong các văn phẩm Tân Ước. . . 54
2. Chứng từ của các bản văn chọn trong Cựu Ước . . . . .57
2.1. Ngũ Thư. . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.2. Các sách Ngôn sứ và các sách Lịch sử. . . . . . 61
2.2.1. Các sách Ngôn sứ: các sưu tập những điều Đức Chúa
đã nói với dân của Người qua các sứ giả của Người . . . . . . . . . .62
2.2.2. Các sách Lịch sử: Lời của Đức Chúa có hiệu lực
không sai lầm và kêu gọi hoán cải . . . . . . . . . . 66
2.3. Các Thánh vịnh . . . . . . . . . . . . . 69
2.3.1. Kinh nghiệm về sự can thiệp của Thiên Chúa
trong cuộc đời của những người tin. . . . . . 70
2.3.2. Kinh nghiệm về sự hiện diện quyền năng
của Thiên Chúa trong đền thánh . . . . . . 72
2.3.3. Kinh nghiệm về Thiên Chúa, nguồn mạch của khôn ngoan . . . . . . . . 74
2.4. Sách của Sirac . . . . . . . . . . . . . . 76
2.5. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . 80
3. Chứng từ của các bản văn chọn trong Tân Ước . . . . .81
3.1. Bốn sách Tin Mừng . . . . . . . . . . . . 81
3.1.1. Đức Giêsu, đỉnh cao của mặc khải Thiên Chúa
cho mọi dân nước . . . . . 82
3.1.2. Sự hiện diện và việc đào tạo những chứng nhân mục
kích và những người phục vụ Lời . . . . . . 85
3.2. Các sách Tin Mừng nhất lãm . . . . . . . . 86
3.2.1. Đức Giêsu và mối tương quan độc nhất của Người với Thiên Chúa. . . 87
3.2.2 Đức Giêsu và vai trò của Người trong lịch sử cứu độ . . . . . .93
3.2.3. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . 96
3.3. Sách Tin Mừng của Gioan . . . . . . . . . 97
3.3.1. Chiêm ngắm vinh quang của Người Con độc nhất . . . . .98
3.3.2. Chứng nhân mục kích tận mắt . . . . . . . 99
3.3.3. Giáo huấn của Thần Khí sự thật đối với các chứng nhân . . . . . . . . . 101
3.4. Sách Công vụ Tông Đồ. . . . . . . . . . .102
3.4.1. Mối tương quan bản thân và trực tiếp
của các Tông Đồ với Đức Giêsu . . . . . . . . . . .104
3.4.2. Các diễn từ và các việc làm của các Tông Đồ . . 105
3.4.3. Công trình của Thánh Thần . . . . . . . 107
3.4.4. Sự hoàn thành Cựu Ước . . . . . . . . 108
3.4.5. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . 111
3.5. Các thư của thánh Tông Đồ Phaolô . . . . . .112
3.5.1. Thánh Phaolô làm chứng về nguồn gốc thần linh
của Sách Thánh . . . . . .112
3.5.2. Thánh Phaolô làm chứng về nguồn gốc thần linh
của Tin Mừng của mình . . . . . . . . 113
3.5.3. Thừa tác vụ tông đồ của thánh Phaolô và nguồn gốc
thần linh của tác vụ này . . . . . . . . 116
3.5.4. Thánh Phaolô chứng nhận nguồn gốc các thư
của ông là từ Thiên Chúa . . . . . . . . 118
3.6. Tư gửi tín hữu Hípri . . . . . . . . . . .119
3.6.1. Lịch sử việc mặc khải của Tiên Chúa . . . . 119
3.6.2. Mối tương quan của tác giả với mặc khải của Người Con. . . . . . . . . 124
3.7. Sách Khải huyền . . . . . . . . . . . . .127
3.7.1. Nguồn gốc thần linh của bản văn theo tự ngôn (1,1-3). . . . . . . . . . 127
3.7.2. Sự biến đổi của Gioan được thực hiện nhờ Tần Khí,
được quy hướng về Đức Kitô (Kh 1,10; 4,1-2) . . . . . . . . 129
3.7.3. Toàn thân con người đều liên hệ đến việc diễn tả
thông điệp ngôn sứ (Kh 10,9-11) . . . . . . 131
3.7.4. Sự toàn vẹn, không thể thêm bớt, của cuốn sách
được linh hứng (22,18-19) . . . . . . . 132
3.7.5. Tóm lược thứ nhất về chủ đề “xuất xứ từ Tiên Chúa”. . . . . . . .133
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
4.1. Cái nhìn tổng quát về mối tương quan “Thiên Chúa –
tác giả con người” . . . . . . . . . . . .136
4.1.1. Tổng hợp vắn tắt . . . . . . . . . . . 136
4.1.2. Những nét đặc biệt chính yếu của ơn linh hứng . . . . . .140
4.1.3. Đón nhận các sách đã được linh hứng như thế nào
cho thích hợp? . . . . . . . . . . . . 143
4.2. Các truyền thống của Tân Ước xác nhận ơn linh hứng
của Cựu Ước và đem lại cho Cựu Ước cách giải thích
theo nghĩa Kitô học. . . . . . . . . . . .144
4.2.1. Một vài ví dụ . . . . . . . . . . . . 144
4.2.2. Chứng từ của 2 Timôthê 3,15-16 và 2 Phêrô 1,20-21 . . . . . .146
4.3. Tiến trình thành hình văn chương của các Sách Thánh và ơn linh hứng . . .148
4.4. Tiến tới một Tư Quy của hai Giao Ước . . . . .152
4.4.1. Việc khóa sổ các sưu tập thư của thánh Phaolô
và thư của thánh Phêrô. . . . . . . . . 153
4.4.2. Tiến tới một Tư Quy của hai Giao Ước . . . 154
4.5. Việc đón nhận các sách Kinh Thánh và sự thành hình Tư Quy . . . . . . .156
4.5.1. Giai đoạn trước Lưu đày . . . . . . . . 157
4.5.2. Giai đoạn sau Lưu đày . . . . . . . . . 158
4.5.4. Tư Quy Cựu Ước nơi các Giáo phụ . . . . 161
4.5.5. Sự thành hình Tư Quy Tân Ước. . . . . . 162
PHẦN THỨ HAI …………..167
CHỨNG TỪ CỦA CÁC VĂN PHẨM KINH THÁNH
LIÊN QUAN ĐẾN CHÂN LÝ CỦA CÁC VĂN PHẨM NÀY
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
1.1. Chân lý của Kinh Thánh theo Dei Verbum . . . .168
1.2. Tâm điểm nghiên cứu của chúng ta về chân lý Kinh Tánh . . . . . . . . . .172
2. Chứng từ của các bản văn chọn trong Cựu Ước . . . . 174
2.1. Các trình thuật Sáng tạo (St 1 – 2) . . . . . . .175
2.2. Mười Điều Răn (Xh 20,2-17 và Đnl 5,6-21). . . .178
2.2.1. Cấu trúc văn chương của hai bản Mười Điều Răn 179
2.2.2. Bình giải và những hàm nghĩa thần học . . . 181
2.3. Các sách Lịch sử . . . . . . . . . . . . .182
2.4. Các sách Ngôn sứ . . . . . . . . . . . .184
2.4.1. Thiên Chúa trung tín . . . . . . . . . 185
2.4.2 Thiên Chúa công minh . . . . . . . . . 186
2.4.3. Thiên Chúa thương xót . . . . . . . . . 188
2.5. Các Thánh vịnh . . . . . . . . . . . . .190
2.5.1. Thiên Chúa toàn năng (Tv 46) . . . . . . 191
2.5.2. Thiên Chúa của sự công chính (Tv 51) . . . . 193
2.6. Sách Diễm ca . . . . . . . . . . . . . .198
2.7. Các sách Khôn ngoan . . . . . . . . . . .201
2.7.1. Sách Khôn ngoan và sách ông Sirac:
lòng ái nhân của Thiên Chúa . . . . . . . . . . . 202
2.7.2. Sách Gióp và sách Giảng viên: sự khôn dò của Tiên Chúa . . . . . 206
2.8. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . .210
3. Chứng từ của các bản văn chọn trong Tân Ước . . . . 211
3.1. Các sách Tin Mừng . . . . . . . . . . . .211
3.2. Các sách Tin Mừng nhất lãm . . . . . . . .213
3.2.1. Chân lý về Thiên Chúa . . . . . . . . . 213
3.2.2. Chân lý về ơn cứu độ của con người. . . . . 216
3.3. Sách Tin Mừng của Gioan . . . . . . . . .220
3.3.1. Mối tương quan của Chúa Con với Chúa Cha . . . . .221
3.3.2. Mối tương quan của Chúa Con và cũng là
Đấng Cứu Độ với nhân loại . . . . . . . 224
3.3.3. Lối đi của con người tới ơn cứu độ . . . . . 229
3.4. Các thư của thánh Tông Đồ Phaolô . . . . . .231
3.4.1. Thánh Phaolô biết mặc khải từ chính ơn gọi của mình
và từ Truyền Thống của Hội Thánh . . . . . 233
3.4.2. Thiên Chúa mặc khải chính Người trong Đức Kitô
chịu đóng đinh và phục sinh . . . . . . . 235
3.4.3. Ơn cứu độ được lãnh nhận và được sống
trong Hội Thánh, Thân Thể của Đức Kitô . . . 237
3.4.4. Sự viên mãn của ơn cứu độ hệ tại ở sự phục sinh
của Đức Kitô . . . . . . . . . . . . 240
3.5. Sách Khải huyền . . . . . . . . . . . . .241
3.5.1. Dẫn nhập: Một chân lý được mặc khải, độc đáo và tạo cảm hứng . . . 241
3.5.2. Chân lý nhìn toàn thể: Vương Quốc Tiên Chúa
được thành tựu do một kế hoạch sáng tạo và cứu độ . . . . . . .244
3.5.3. Đào sâu thêm chân lý toàn thể qua sự “chân thật” . . . . . . . 248
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
4.1. Những phát biểu văn chương và thần học của Cựu Ước. . . . . . . .256
4.2. Những phát biểu thần học của Tân Ước . . . . .258
4.3. Nhu cầu và các thể thức để tiếp cận Sách Thánh theo lối Tư Quy . . . . . .260
PHẦN THỨ BA ………..265
VIỆC GIẢI THÍCH LỜI THIÊN CHÚA
VÀ NHỮNG THÁCH ĐỐ
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
2. Thách đố thứ nhất: Những vấn nạn liên quan đến lịch sử….269
2.1. Các câu chuyện về ông Ápraham (Sáng thế) . . .269
2.2. Vượt qua Biển Đỏ (Xuất hành 14) . . . . . . .273
2.3. Sách Tôbia và sách Giôna . . . . . . . . . .275
2.3.1. Sách Tôbia . . . . . . . . . . . . . 275
2.3.2. Sách Giôna . . . . . . . . . . . . . 277
2.4. Các trình thuật Tin Mừng thơ ấu . . . . . . .279
2.4.1. Những điểm dị biệt . . . . . . . . . . 280
2.4.2. Những điểm tương đồng . . . . . . . . 282
2.4.3. Thông điệp . . . . . . . . . . . . . 283
2.5. Các thuật trình phép lạ. . . . . . . . . . .286
2.5.1. Các trình thuật trong Cựu Ước . . . . . . 287
2.5.2. Các phép lạ của Đức Giêsu. . . . . . . . 288
2.6. Các trình thuật về cuộc phục sinh . . . . . . .293
2.6.1. Động đất . . . . . . . . . . . . . 295
2.6.2. Thái độ của những người phụ nữ. . . . . . 296
2.6.3. Nguồn gốc của thông điệp phục sinh . . . . 297
2.6.4. “Giá trị thần học của các sách Tin Mừng” . . . 299
3. Thách đố thứ hai: Những vấn nạn liên quan đến luân lý và xã hội . . . . . . . . 301
3.1. Bạo lực trong Kinh Thánh . . . . . . . . .302
3.1.1. Bạo lực và những phương thuốc luật pháp để chữa trị……303
3.1.2. Luật tru diệt . . . . . . . . . . . . 306
3.1.3. Lời cầu nguyện đòi báo oán . . . . . . . 309
3.2. Vị thế xã hội của người phụ nữ . . . . . . . .314
3.2.1. Người vợ phải phục tùng chồng . . . . . . 315
3.2.2. Sự thinh lặng của phụ nữ trong các buổi hội họp cộng đoàn . . . . . 317
3.2.3. Vai trò của người phụ nữ trong các cộng đoàn ….. 318
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
4.1. Tổng hợp vắn tắt . . . . . . . . . . . . .321
4.2. Một vài hệ luận giúp đọc Kinh Thánh. . . . . .323
KẾT LUẬN TỔNG QUÁT . . . . . . . . . . . . . . 327
1. Xuất xứ thần linh của các văn phẩm Kinh Thánh . . . 329
1.1. Đồng thanh với Lời . . . . . . . . . . . .331
1.2. Tính cách đa phức của các thể thức chứng nhận . . . . . . . .333
2. Chân lý của Sách Thánh . . . . . . . . . . . . . . 337
2.1. Một chân lý đa dạng. . . . . . . . . . . .338
2.2. Chân lý được diễn tả trong hình thức có tính cách lịch sử . . . . . .340
2.3. Chân lý có tính cách Tư Quy . . . . . . . .341
2.4. Các truyền thống văn chương của các tôn giáo khác. . . . . . . . .343
3. Việc giải thích những trang phức tạp của Kinh Tánh . . . . . . . . .345
Bản tra mục sách Thánh . . . . . . . . . . . . . . 349
