Lm. Đào Trung OP.
Anh em Đa Minh đã có mặt tại Thái Lan từ thế kỷ XVI. Lịch sử kể lại danh tánh hai linh mục Đaminh Bồ Đào Nha, Jeronimo da Cruz và Sebastião, đã đến đất Thái năm 1567, trong vai trò tuyên úy. Cả hai bị sát hại trong cuộc tấn công của người Miến Điện năm 1569.
Nhân chuyến thăm Thái Lan, chúng tôi cùng với hai cha Nguyễn Hữu Thập OP và Đỗ Tuấn Linh OP, đã thực hiện cuộc hành trình về nguồn ngày 01.07.2012, đi thăm nhà thờ Đa Minh (Dominican Church) tại thành phố cổ Ayutthaya cách Bangkok 80 cây số về phía Bắc, để kính viếng các vị tiền bối. Ayutthaya vốn là cố đô của Thái Lan trong từ năm 1350 đến 1767, trước khi bị người Miến Điện xâm chiếm và tàn phá.
Sau khi viếng mộ vị giám mục tiên khởi tại Việt Nam, đức cha Lambert de la Motte tại nhà thờ Saint Joseph, chúng tôi được cha sở giới thiệu, và một giáo dân chỉ đường đến viếng Làng Bồ Đào Nha, hay còn gọi là khu định cư Bồ Đào Nha (1), cách nhà thờ Giuse sáu cây số về hướng tây nam, thuộc quận Samphao Lom.
Khu vực này rộng hơn nửa mẫu tây, khi xưa có khoảng 3000 dân cư, đa số là thương nhân, quân đội và thợ đóng tầu. Họ có nhiều quốc tịch, nhưng đông nhất là người Bồ Đào Nha. Tại đây xưa có ba nhà thờ. Một của dòng Tên, một dòng Phanxicô và một dòng Đa Minh. Tất cả khu vực đã bị quân Miến Điện tàn phá vào năm 1767, từ thập niên 1990, đã được chính quyền Thái chính thức cho khai quật như một di tích lịch sử.
Nhà thờ Đa Minh hiện chỉ còn nền móng gạch đỏ rền, mầu của những kiến trúc cổ tại Ayutthaya, trơ gan cùng tuế nguyệt. Trên đó ta thấy một vài tấm bảng chỉ dẫn : bàn thờ, cung thánh, tháp chuông, phòng áo, phòng các cha … Sau nhà thờ là nghĩa trang nằm gọn trong căn nhà xây lợp mái trắng, với cây thánh giá biểu tượng của niềm tin.
Theo các bảng thông tin, người ta đã tìm thấy gần 200 hài cốt, trong đó chỉ một phần ba có thể xác định được tên. Hài cốt của mỗi người được xếp trong thùng riêng, sẽ được tiếp tục an nghỉ trong các kim tĩnh đang xây dựng.
Tuy không biết được danh tính một linh mục nào với hài cốt nào, nhưng chúng tôi ý thức rõ ràng, trong số những người nằm đây, có các cha và các thầy Đa Minh Bồ Đào Nha. Những vị tiền bối cao quý, đã từ phương trời xa xôi lặn lội đến đất nước này để rao giảng tin mừng và chết vì sứ vụ.
Xin thắp nén hương lòng tưởng nhớ và cầu nguyện cho các ngài, và xin các ngài chuyển cầu cho anh em Đa Minh Việt Nam với những bước khởi đầu sứ vụ mới trên đất Thái, cũng luôn được nhiệt tâm và hăng say như các vị tiền bối.
———-
1. Portuguese Village, Portuguese Settlement
